چگونه در خواب می شنویم؟ راز شگفت انگیز مغز در فراوری صداهای در رؤیا
به گزارش املاک کانادا، رؤیاها یکی از عجیب ترین و در عین حال مجذوب کننده ترین تجربه های ذهنی انسان هستند. این تجربه ها گاه پر از تصاویر واضح، صداهای مجذوب کننده و حتی احساساتی واقعی هستند که شما را به دنیایی متفاوت می برند. اما سؤال اینجاست: چگونه ممکن است در رؤیا، صداهایی کاملاً واضح بشنویم؟ چگونه مغز ما می تواند گفت وگوهایی خیالی، صدای حیوانات یا حتی موسیقی های پیچیده را بازسازی کند، در حالی که هیچ منبع خارجی برای این صداها وجود ندارد؟
پاسخ این پرسش ها در فعالیت خارق العاده مغز ما نهفته است. مغز حتی زمانی که در خواب هستیم، به طور حیرت انگیزی فعال باقی می ماند و توانایی شبیه سازی صداهایی را دارد که ما آن ها را در قالب رؤیا تجربه می کنیم. این فرآیند به ویژه در مرحله ای از خواب به نام REM (Rapid Eye Movement) که خواب های زنده و واضح رخ می دهند، به اوج خود می رسد.
مغز در خواب چه می نماید؟
زمانی که به خواب می رویم، بدن ما در حالت بی حرکتی کامل (Atonia) قرار می گیرد، اما مغز همچنان مشغول فعالیت است. این فعالیت شامل کاهش یا افزایش عملکرد بخش های مختلف مغز می گردد. برای مثال، لوب پیشانی (Frontal Lobe) که مسئول تفکر منطقی و استدلال است، در خواب فعالیت کمتری دارد. این کاهش فعالیت باعث می گردد توانایی ما برای تشخیص واقعیت و تخیل کاهش یابد.
در مقابل، بخش هایی مانند سیستم لیمبیک (Limbic System) که شامل هیپوکامپ (Hippocampus) و آمیگدال (Amygdala) است، فعال تر می شوند. این بخش ها مسئول پردازش احساسات و حافظه هستند و نقش مهمی در ساختن رؤیاهای ما ایفا می نمایند.
صداهای خارجی چگونه وارد رؤیا می شوند؟
یکی از ویژگی های شگفت انگیز مغز این است که حتی در خواب، کاملاً از دنیای بیرون جدا نمی گردد. مراکز پردازش شنوایی، مانند قشر شنوایی (Auditory Cortex)، در خواب نیز فعال باقی می مانند. این بدان معناست که صداهایی که در محیط اطراف شما وجود دارند، می توانند به رؤیاهای شما راه پیدا نمایند.
برای مثال، صدای زنگ ساعت، صدای پرندگان یا حتی صدای یک تلویزیون روشن می توانند به صورت خلاقانه وارد روایت رؤیای شما شوند. این صداها ممکن است به گونه ای تغییر نمایند که با موضوع رؤیا هماهنگ شوند. با این حال، اگر صدایی بسیار بلند یا ناگهانی باشد، مغز آن را به عنوان یک تهدید شناسایی نموده و شما را از خواب بیدار می نماید.
صداهای درونی: وقتی مغز صدا فراوری می نماید
اما تمام صداهایی که در رؤیا می شنوید، از محیط بیرون نمی آیند. مغز انسان توانایی شگفت انگیزی در شبیه سازی صداهایی دارد که کاملاً درونی هستند. این صداها می توانند شامل مکالمات، صدای خنده یا گریه، موسیقی، یا حتی صداهای عجیب و غیرواقعی باشند.
یک تحقیق در سال 2020 نشان داد که از میان رؤیاهای ثبت شده 13 شرکت نماینده، 83 درصد صداها مربوط به مکالمات با افراد بود. در این میان، 60 درصد رؤیاها شامل گفت وگوهای خود فرد با شخصیت های رؤیایی بود. بعضی از شرکت نمایندگان صداهایی را گزارش دادند که به زبان های ناشناخته بودند یا حتی شامل خنده، فریاد و تشویق می شدند.
چرا رؤیاها منطقی به نظر می رسند؟
یکی از ویژگی های رؤیاها این است که علی رغم غیرواقعی بودنشان، منطقی به نظر می رسند. علت این مسئله کاهش فعالیت در لوب پیشانی است که مسئول منطق و استدلال است. این کاهش فعالیت باعث می گردد که مغز ما نتواند رؤیا را از واقعیت تمیز دهد. در عین حال، فعالیت در آمیگدال که مسئول پردازش احساسات است، افزایش می یابد. این ترکیب باعث می گردد رؤیاها پر از احساسات قوی باشند و کاملاً واقعی به نظر برسند.
نقش حافظه و احساسات در فراوری صداها
زمانی که رؤیا می بینیم، مغز با استفاده از خاطرات گذشته و تجربیات ما، صداهای درونی رؤیا را می سازد. این صداها ممکن است از مکالمات واقعی، موسیقی هایی که شنیده ایم یا حتی صداهایی که قبلاً فقط یک بار تجربه نموده ایم الهام گرفته باشند. هیپوکامپ در این فرآیند نقش کلیدی دارد و خاطرات را بازیابی می نماید. آمیگدال نیز با اضافه کردن احساسات، این صداها را به شکلی مجذوب کننده و معنادار در رؤیاها جای می دهد.
تفاوت رؤیا و توهمات روانی
هرچند رؤیاها گاهی شبیه توهمات روانی به نظر می رسند، اما تفاوت های مهمی بین آن ها وجود دارد. توهمات روانی اغلب به صورت شنیداری هستند و در بیداری رخ می دهند، در حالی که رؤیاها معمولاً بیشتر بصری هستند و در خواب تجربه می شوند. با این حال، شرایطی مانند فلج خواب یا تجربه های هیپنوتیک می توانند مرز بین رؤیا و واقعیت را محو نمایند.
پژوهش های آینده: رازهای ناشناخته رؤیاها
اگرچه مطالعات زیادی در خصوص رؤیاها صورت گرفته است، بیشتر این تحقیقات بر جنبه های بصری متمرکز بوده اند. پژوهش های شنیداری در این زمینه همچنان محدود هستند. اما آنچه تا به امروز معین شده است، این است که مغز انسان در خواب، قدرت شگفت انگیزی در شبیه سازی صداها و ترکیب آن ها با احساسات دارد. این ویژگی ها رؤیاها را به تجربه ای منحصر به فرد و مجذوب کننده تبدیل می نمایند.
نوشته های مرتبط:
رؤیاهای ناصر الدین شاه
آیا می توانیم به صورت آگاهانه بر خواب ها و رؤیاهای خود مسلط شویم؟ چگونه رؤیای شفاف ببینیم؟
از کجا بفهمیم در حال تماشا یک رؤیا در خواب هستیم و بیدار نیستیم؟!
چرا خواب می بینیم؟ حقایقی در خصوص خواب و رؤیا
منبع: یک پزشک