تأثیر عصاره مریم گلی خاردار بر کاهش اضطراب - املاک کانادا

به گزارش خبرنگاران؛ افسردگی و اضطراب به نام اختلالاتی مزمن، شایع و ناتوان کننده، از جمله بیماری های مهم در نظام سلامت جهانی هستند و بررسی ها نشان داده که درصد شیوع این اختلالات در کشور های در حال توسعه، به مراتب بیشتر از کشور های پیشرفته است.

با وجود این که انواع متنوعی از دارو ها برای درمان اضطراب و افسردگی در دسترس هستند، اما به دلایلی مثل عوارض جانبی و ترس از وابستگی به دارو های شیمیایی، همچنان بهبودی کامل اتفاق نمی افتد. به همین دلیل پژوهشگران در پی دارو هایی کارآمدتر برای درمان این اختلالات هستند و در این بین توجه ویژه ای به دارو های گیاهی انجام شده است.

یکی از گیاهانی که در طب سنتی به اثرات درمانی آن اشاره شده، گیاه مریم گلی است و تأثیرات آرام بخش، خواب آور، اثرات ضد اضطراب و ضد افسردگی، ضد تشنج و ... برخی از گونه های این گیاه تأیید شده است.

با توجه به این که مطالعه ای در خصوص اثرات ضد افسردگی و ضد اضطرابی گیاه مریم گلی خاردار انجام نشده؛ پژوهشگران دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی گیلان، در یک مطالعه تأثیر این عصاره این گیاه را بر موش های آزمایشگاهی بررسی کردند. بعلاوه اثرات آن با دارو های ضد اضطراب و ضد افسردگی مقایسه شد.

پژوهشگران پس از جمع آوری گیاه مریم گلی خاردار، از آن ها عصاره گیری کردند و عصاره هایی با غلظت های 12.5، 25، 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم برای تزریق به حیوانات آماده شد. بعلاوه برای مقایسه تاثیر عصاره گیاهی با دارو های متداول، دارو های فلوکستین و ایمی پرامین به نام دارو های افسردگی و دیازپام به نام داروی اضطراب آماده شد.

برای بررسی اثرات ضد افسردگی در موش ها از آزمون شنای اجباری و آویزان کردن موش از دم و برای بررسی رفتار های ضد اضطرابی از آزمون زمینه باز و آزمون ماز مرتفع بعلاوه ای شکل استفاده شد.

آزمون شنای اجباری؛ یکی از پرکاربردترین مدل های رفتاری در جوندگان برای بررسی اثرات ضد افسردگی دارو ها و ترکیبات نو است. در این روش؛ موش در یک سیلندر شفاف به قطر 15 سانتی متر که تا ارتفاع 35 سانتی متر از آب با دمای 22 تا 25 در جه سانتی گراد، پر شده است قرار می گیرد. به صورتی که پای موش به کف استوانه برخورد نکند. در این روش مدت زمان بی حرکتی و عدم شنای حیوان در طول شش دقیقه اندازه گیری می شود.

در آزمون معلق ماندن از دم؛ حیوان را از ارتفاع 33 سانتی متری به صورت معلق آویزان کرده و پژوهشگران زمان بی حرکتی حیوان در طول شش دقیقه محاسبه می کنند.

برای انجام آزمون زمینه باز، پژوهشگران از یک جعبه چوبی برای بررسی فعالیت های کاوشگرانه حیوان استفاده می کنند. موش به مدت پنج دقیقه در مرکز جعبه قرار می گیرد و مدت زمان حضور در ناحیه مرکزی دستگاه هم تعداد بلند شدن موش روی دو پای عقبی که نشانه ای از رفتار جستجوگرانه جوندگان است، اندازه گیری می شود.

برای بررسی فعالیت و رفتار های مرتبط با اضطراب موش ها، از آزمون ماز مرتفع بعلاوه ای شکل استفاده می شود. این دستگاه دارای دو راهروی با انتهای باز و دو راهرو با انتهای بسته است و این راهرو ها مقابل یکدیگر قرار دارند. ارتفاع این دستگاه 40 سانتی متری از سطح زمین است. موش ها به مدت پنج دقیقه در مرکز دستگاه قرار می گیرند و در این مدت، رفتار های موش شامل تعداد ورود به بازو های باز و بسته و مدت زمان سپری شده در بازو های باز و بسته محاسبه می شود.

پژوهشگران پس از تزریق عصاره گیاهی به حیوانات و انجام آزمایش های مورد نظر، داده های به دست آمده را با استفاده از روش های آماری مورد بررسی قرار دادند.

بررسی های انجام شده حاکی از آن است که دو داروی فلوکستین و ایمی پرامین که به نام دارو های متداول افسردگی هستند، مدت زمان بی حرکتی موش ها را در دو آزمون شنای اجباری و معلق ماندن از دم، کاهش می دهند. در این مطالعه مشخص شده که عصاره های 25، 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم گیاه مریم گلی خاردار هم مدت زمان بی حرکتی موش ها را این دو آزمایش کاهش می دهد.

در این مطالعه نام شد که عصاره 100 میلی گرم بر کیلوگرم گیاه مریم گلی خاردار، فعالیت اکتشافی و جستجوگرانه موش ها را در آزمون زمینه باز کم می کند. البته تاثیر این عصاره گیاهی در مقایسه با داروی ضد اضطرابی دیازوام کم تر بود. بعلاوه دوز 100 میلی گرم بر کیلوگرم این عصاره سبب افزایش مدت زمان حضور موش ها در ناحیه مرکزی دستگاه ماز به علاوه ای شکل مرتفع شد و این نشان دهنده اثرات شبه ضد اضطرابی گیاه است.

در این مطالعه برای اولین بار اثرات شبه ضد افسردگی و شبه ضد اضطرابی عصاره متانولی گیاه مریم گلی خاردار اثبات شد؛ ولی با این حال برای استفاده بالینی از این گیاه نیاز به پژوهش های بیشتری است.

به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ برای جداسازی ترکیبات فعال و مکانیسم عملکرد دقیق ضد اضطراب و ضد افسردگی این گیاه، پژوهش های بیشتری باید انجام شود.